"Manazuru" Hiromi Kawakami

 Morze to nic nadzwyczajnego. Napływają fale i to wszystko. Usiadłam na niewielkiej skale i patrzyłam na otwartą wodę. Wiał silny wiatr. Od czasu do czasu dosięgały mnie rozbryzgi fal, mokłam. Choć według starego kalendarza wiosna dawno się już zaczęła, tego dnia było zimno. Pod skałę wpełzały i wypełzały spod niej wszy morskie.
 Nie planowałam tu przyjeżdżać*

Narracja w Manazuru to spowolnienie. Półpłynna substancja przypominająca powoli roztapiający się wosk. Zmuszająca do biernego podążania za niewysłowioną myślą postaci. Korzystania z przystanków. Gdy na autobus trzeba czekać dziesięć minut. A te dziesięć minut trwa w nieskończoność. Jak spadanie kropli w przybliżonym kadrze. W y h a m o w a n y m do granic możliwości, gdy kropla wydaje się nie odrywać od całości, płynąć, delikatnie o p a d a ć. Oddalać się z ogromnym opóźnieniem od macierzy. I czytelnik pozostaje w środku tej kropli, w tym spowolnieniu.

Manazuru to miejscowość nad Wewnętrznym Morzem Japońskim. Ma w sobie jakiś magnetyzm i dziwność. W drodze powrotnej obserwowałam Manazuru z okien pociągu. Zasnute było chmurami. A przecież w Atami świeci słońce. Manazuru tonie w zamęcie. Jednak mieszkający tam ludzie tego nie dostrzegają. Czują to tylko ci, co przekroczyli pewną granicę.** To dziwne miejsce przywołuje w niewytłumaczalny sposób do siebie Kei. Kei która znalazła to tajemnicze słowo w dzienniku swojego męża  Zaginionego przed trzynastu laty. Co mimo tak wielu lat nie daje jej nadal spokoju.

Kobieta w japońskiej literaturze to mógłby być ciekawy temat badawczy. Manazuru na tym skromnym etapie znajomości japońskiej literatury, potraktowałabym jako jedną ze zmiennych badania w tym temacie. Kobieta z wydm w odwróconej konfiguracji. To jej mąż zaginął, a ona zamknięta we własnym wnętrzu przeżywa dramat związany z zagadką jego odejścia. A Manazuru jest niczym przejście do innego świata, jak studnia u Murakamiego, dzięki której można skontaktować się z innymi bytami, próbować dotrzeć do zaginionego w sposób nie podlegający ani fizycznym ani ludzkim prawom. Na ile jednak jest to rzeczywiście kontakt, a na ile wspomnienia splecione z marzeniami, lub inaczej, marzenia, które zostały pomylone ze wspomnieniami?

Kei wychodzi za mąż z miłości, ogromnej i namiętnej za Rei. Owocem tej miłości jest Momo. Jednak Momo nie pamięta ojca, ponieważ ten zniknął gdy miała ona zaledwie trzy lata. Wtedy Kei poprosiła o pomoc swoją matkę. Dziś Momo jest dorastającą nastolatką, którą opiekują się dwie kobiety i widać, że brakuje jej ojca. Chciałaby dowiedzieć się o nim więcej, ale dla matki temat męża ciągle jest bolesny i nadal ciężko jest jej mówić o tym swobodnie. Kei jest trudną kobietą, wiele emocji dzieje się w jej głowie, niewiele przedostaje się na zewnątrz. Pozostaje więc swoistą zagadką nawet dla swoich bliskich. Również dla kochanka, z którym spotyka się od dziesięciu lat. Częste myśli o zaginionym Rei i wielokrotne czytanie jego dziennika spowodują, że odwiedzi Manazuru trzy razy. Za każdym razem towarzyszy jej dziwna kobieta, poza Kei, niewidoczna dla ludzkich oczu. Manazuru staje się miejscem gdzie rzeczywistość zostaje zatarta, miesza się z fikcją, z wyobrażonymi wydarzeniami, jest głosem myśli Kei, nie prawdziwych zdarzeń. To tu świat zamiera. Znika. A Kei może odbyć nieodbyte rozmowy.

Początek i zakończenie w Manazuru są jedynie kolejnymi akapitami, koniecznymi dla utrzymania porządku fabuły. Ale ta opowieść nie ma początku i końca, tak naprawdę jedyne co można zrobić, to przeczytać ją ponownie.

--------------

Hiromi Kawakami

Urodziła się w 1958 roku w Tokio. Powieściopisarka i eseistka, laureatka wielu japońskich wyróżnień literackich (poza nagrodą Akutagawy otrzymała także nagrodę Shikibu Murasaki oraz nagrodę Pascala za najlepszy debiut). Ukończyła biologię na Uniwersytecie Ochanomizu w Tokio. Jej prozę charakteryzuje subtelny styl („tak delikatny, że aż zapiera dech” – jak pisała „Télérama”), odrealnienie świata przedstawionego, a także inspiracja naukami ścisłymi i przyrodniczymi (źródło)





Manazuru, Hiromi Kawakami, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2011
*str. 11
**str. 51