"Wakacje od życia" Agnieszki Topornickiej

Bywa tak, że lekka i sprawnie napisana lektura wywołuje we mnie wewnętrzny protest. Bo choć napisana poprawnie to jednak coś w niej zgrzyta, bo choć zapowiadała się dobrze, okazała się przeciętna. Ostatecznie zastanawiałam się co sprawiło, że doczytałam ją do końca. A potem jeszcze po co w ogóle autorka to napisała? Tak było z Wakacjami od życia Agnieszki Topornickiej, które dostałam w prezencie od przemiłej koleżanki. To co autorce się udało to lekkostrawny język powieści. Do całej reszty mogłabym na siłę doszukiwać się plusów, bo generalnie ta książka nie wywołała ani emocji, ani poruszenia, ani zainteresowania losami bohaterów. I to by było na tyle, jeśli chodzi o zgłaszanie się do konkursu u Prószyńskiego..

Fabuła powieści miała nas przenieść do Nowego Jorku roku 1993. Epoka jeszcze przed komórkami, wszechwładnym internetem i komunikatorami wszelkiego typu. Czas Nirvany i serialu "Przyjaciele". Przyznaję, całkiem fajny okres, też wtedy słuchałam Nirvany, też oglądałam "Przyjaciół", noo dobra, może ciut później, bo chyba w 1995 roku dopiero udało się mojej mamie zakupić kablówkę, ale powiedzmy że epoka ta sama. Dlatego pierwsza myśl o lekturze tej książki była pozytywna. Fabuła już trochę mniej. Główna bohaterka, zwana przez całą powieść po prostu Nową, emigruje do Stanów. I tu pojawia się pierwsza zagadka - po co to robi? Otóż, ona sama tego nie wie. Ciągnie ją przygoda, podróżowanie. Rozumiałabym gdyby w związku z tym wybrała się na jakąś wyprawę do Indii, albo chociaż na afrykańskie safari, natomiast ona wyjechała do Stanów, zamieszkała w New Jersey, zatrudniła się jako opiekunka do dziecka z zespołem Aspergera i tyle w zasadzie jej podróżowania i poznawania świata. Natomiast Nowy Jork, do którego fabuła miała nas przenieść.. Szczerze mówiąc to mogłaby być równie dobrze Warszawa. O samym mieście jest niewiele, wiele jest o emocjach Nowej i tego czego ona od życia oczekuje. Oczywiście, oczekuje księcia z bajki, ale jak już go znajduje, to chętnie potem go straci na rzecz swojej traumy związanej z przedwczesną śmiercią ojca i obawami, że każdy od niej odejdzie. Więc woli odchodzić pierwsza. Mało wiarygodne to zabrzmiało, autorka próbuje psychologizować i szukać drugiego dna w zachowaniu swojej bohaterki, ale szczerze mówiąc, średnio jej to wychodzi. Wiem, że taki problem może się pojawić, wiem, że człowiek ma skłonności do uciekania przed wiązaniem się z drugim człowiekiem, szczególnie gdy w dzieciństwie straci bliską osobę, ale tu portret psychologiczny po prostu kuleje.

Czytałam o tej powieści pozytywne recenzje, że ukazuje prawdziwe środowisko amerykańskiej Polonii, że oddaje klimat tamtej epoki. Problem w tym, że o amerykańskiej Polonii nic nowego Topornicka nie wymyśliła, a klimat epoki.. Chyba gdzieś mi uciekł szczerze mówiąc. Powiedziałabym, że to kolejny przykład romansu, bo są wszystkie zasadnicze wątki - ona i on się spotykają, pod nią uginają się kolana, on za nią biega, ona udaje zimną, a na koniec jest happy end, choć szczęśliwie dla całości, bez żadnego ślubu i tiulów w tle. Nie wiem, może zrobiłam się wymagająca. Może było błędem czytanie o Nowym Jorku Topornickiej po Poniedziałkowych dzieciach? Jedyne fragmenty, które czytałam z jako takim zainteresowaniem były te dotyczące Avery'ego, chłopca z zespołem Aspergera. Może tylko to mogło w moim odczuciu oddać różnice między Stanami a Polską. Tam już w 1993 roku nie tylko rozpoznawali autyzm i zespół Aspergera, ale nawet stosowali odpowiednie terapie. U nas świadomość społeczna tematu w ogóle kiełkuje od zaledwie kilku lat.

Zastanawia mnie również tytuł. Myślałam, że skoro wakacje od życia, to będzie raczej o przygodach, poznawaniu świata i ludzi. A tu jest praca zarobkowa, na dodatek niekoniecznie pozwalająca na jakieś szaleństwa, zamknięcie się w gronie znajomych lub świeżo poznanych Polaków  i martwienie się o wizę. Niby jest trochę imprezowania, trochę luzu, ale szczerze mówiąc, nie ma w tym nic czego nie robią zwyczajni młodzi, pracujący ludzie. Poznawanie nowych ludzi ma zaś związek tylko i wyłącznie z wykonywaną pracą opiekunki do dziecka. I tak sobie pomyślałam, że chyba to nie jest dobry czas dla tej książki. Może gdyby była wydana u schyłku lat 90-tych ubiegłego wieku bardziej by trafiła mi do przekonania. Bardziej przemówiła?

Wakacje od życia, Agnieszka Topornicka, Prószyński i S-ka, Warszawa 2012