piątek, 6 grudnia 2013

Ścigając opowieści. "Zaćmienie" Agnieszki Wolny - Hamkało

Czas się przyznać: przemówiło zdjęcie z okładki. Dotąd twierdziłam, że okładka nie ma dla mnie znaczenia, a tu proszę, zdjęcie na okładce sprawiło, że zainteresowałam się treścią. Oczywiście, zdjęcie na okładce sygnowanej przez Wydawnictwo Czarne, toteż mogłam pozwolić sobie na fantazję, że zawartość będzie równie intrygująca. Była. Choć za krótka, miejscami zabrakło rozwinięcia, ale sumarycznie powieść okazała się taką, z którą warto spędzić interesujące popołudnie.

fot. Paolo Castronovo, źródło zdjęcia
Zdjęcie przywiodło mi na myśl filmy Lyncha i długie dyskusje związane z interpretowaniem ich treści, co wywoływało w konsekwencji dalsze gorączkowe, całonocne rozmowy, gdy byłam dużo młodsza. Lynch mnie porwał swoimi krętymi ścieżkami, które wiodły donikąd, brakowało rozwiązań, a fabuła doprowadzała do gorączki dyskusyjnej, trwającej nierzadko godzinami, by powtórnie przejść do oglądania z komentowaniem fabuły na bieżąco. Najwięcej czasu zajęła nam chyba Zagubiona autostrada, wówczas najnowszy film i jak zwykle pełen pułapek. Pomimo wielu dni rozmów nie znaleźliśmy satysfakcjonującej interpretacji. Za to jaką przyjemność sprawiało nam prowadzenie owych dysput! I pewnie dlatego odezwał się sentyment, fotografia pobudziła wyobraźnię, a książka powiodła podobnymi labiryntami i scenami rodem z filmów najbardziej zagadkowego reżysera, jakiego znam.

Zaćmienie Agnieszki Wolny - Hamkało to kawał dobrej lektury z popkulturowymi kliszami. Poprzetykane świetnymi zdaniami zdania karły. Ciekawe wątki, którym jednak zabrakło większego sensu. Całość zaś jest zgrabnie opakowana w interesujący twór fabularny, po którym również można zasiąść z przyjaciółmi do dłuższej debaty. Główna bohaterka, która niegdyś pracowała jako policjantka, co jak się okazało, było w jej życiu splotem przypadków, równie przypadkowo zostaje swego rodzaju łowczynią opowieści. Jej zadanie polega w skrócie na odnajdywaniu intrygujących historii, które potem jej wydawca będzie mógł zlecić swoim pisarzom do spisania. Dość nietypowy zawód prowadzi do nietypowych sytuacji w jej życiu. Ewa, bo tak ma na imię łowczyni, nie ma zatem stałego zatrudnienia, bo jej praca wymaga częstego łapania okazji. Kto jej opowie jakąś ciekawą historię tym razem? Czy będzie na tyle dobra, że warta odnotowania? Nigdy nie ma gwarancji, że podróż w jaką wyrusza zakończy się sukcesem, a zatem wypłatą, możliwością zasilenia domowego budżetu. Jest w tym coś niezwykle podniecającego, ale też brakuje stabilizacji. Jednak Ewa jest typowym tworem współczesnych czasów. Samotna, po trudnym związku, gdzie partner okazał się mocno zaburzonym człowiekiem, z pełnym przekonaniem, że macierzyństwo absolutnie nie jest dla niej, zaś podróżowanie pociągami zwalnia ją z wszelkiej odpowiedzialności. Ewa zatem podejmuje ryzyko z jakim wiąże się jej praca z lekkim znudzeniem, a czasami nawet zniechęceniem. Historie, które początkowo wydają się godne zainteresowania muszą być przemilczane, bo opowiadający poprosi o podpisanie zobowiązania do milczenia. Albo ostatecznie okazują się po prostu słabe, tylko początek zapowiadał się całkiem nieźle. Zatem Ewa żyje tak od historii do historii, jest obserwatorem, choć niektórzy z opowiadających na siłę wtłaczają ją w rolę uczestnika, jednak tak naprawdę to, co w życiu Ewy najcenniejsze to odwiedziny u siostry i jej dzieci. Spędzanie czasu z cudzą rodziną, gdy na własną nie ma się dość siły, energii, motywacji.

Jest w tej powieści cała masa scen pełnych absurdu, groteski, które wprowadzają w powieść elementy czegoś paranormalnego. Ożywają martwe piosenkarki, ludzie tworzą całe światy z bursztynu, bawią się w wampiry, bądź ni z tego ni z owego Arnold Schwarzenegger okazuje się poetą lirycznym zakochanym w Polsce, a tytułowe zaćmienie, na które wszyscy czekają, ma prowadzić do końca świata. Kręte ścieżki jakimi podąży Ewa prowadzą czytelnika w ciekawe rejony, by po chwili jednak rozczarować pewnymi mankamentami, brakiem rozwinięcia. Ewa operuje stylistyką policyjną, czasami brak jej lotności języka, chwilami przemawia rodem z podręczników psychologicznych i nie żałuje sobie przekleństw. W swojej seksualności jest zadziwiająco trywialna. Jest w tej nietypowości typowa do bólu, razem z trudną przeszłością, wizytami u psychoterapeuty i samotnością z psem. A jednak, jednak, jest coś świeżego w tej powieści, choć czasami śmierdzi jak w starej kamienicy. Jest coś nowego, choć drąży utarte ścieżki. Agnieszka Wolny - Hamkało sprawnie operuje polszczyzną zarówno tą literacką, jak i tą, której bliżej do rynsztokowej. Bawi się słowem i zdaniami, tworzy truistyczne kalki, a jednocześnie głosi gdzieś między zdaniami całkiem ciekawe i nowe rzeczy. Bardzo mi się podoba ta udziwniona proza i szczerze mówiąc mam żal do autorki, że powieść jest taka krótka.


Zaćmienie, Agnieszka Wolny - Hamkało, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013

8 komentarzy:

  1. Wprawdzie o Agnieszce Wolny-Hamkało wiem tylko tyle, że istnieje, ale skojarzenie z Lynchem bardzo przemówiło mi do wyobraźni :-)
    Też mam za sobą wielogodzinne dyskusje na temat interpretacji jego filmów i podobnie jak Tobie, najbardziej chyba utkwiła w pamięci "Zaginiona autostrada" plus "Mulholland Drive". No i "Miasteczko Twin Peaks" - serial, który odmienił moje życie ;-)))

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dotąd też wiedziałam tylko o tym, że istnieje ;-) popatrz jak skojarzenia ciekawie prowadzą :-)
      "Mulholland drive" też długo za mną chodził. Pamiętam, że gdy w końcu wpadłam na to, że część filmu ilustruje sen, a część rzeczywistość, dopiero zrozumiałam lepiej jego treść i mogłam obejrzeć po raz kolejny pod tym kątem. A jednak gdy parę lat temu oglądałam najnowszy film Lyncha, chyba "Inland Empire" to już mniej mi przypadł do gustu i mniej miałam ochotę na dyskusje i rozwiązywanie zagadek fabularnych.. Może trochę wyrosłam z Lyncha? ;-) Ale "Miasteczko Twin Peaks" - ba, klasyka! :-)

      Usuń
  2. Czy dobrze rozumiem, że ta książka jest głównie zabawą? Przymierzam się do niej od jakiegoś czasu, ale liczę na coś więcej niż tylko frajda.;)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hm.. Szczerze mówiąc lepiej podejść do książki jak właśnie do czegoś lżejszego, bawiącego się konwencją. Ale ma ona swój smaczek, nie mówię, że nie. Mankamentem bywa słownik używany przez Ewę, który po prostu jest jak zgrzyt w trakcie zręcznie odgrywanej melodii. Być może zabieg celowy, nie wiem. Brakuje mi też rozwinięcia pewnych scen. Poczucie wchodzenia w ślepy zaułek pojawia się kilka razy. Tyle, że czyta się ją świetnie! I to jest ciekawostka :)

      Usuń
    2. W takim razie jeszcze odczekam, ale dzięki za rozwianie wątpliwości.;)

      Usuń
  3. a mnie okładka jakoś zupełnie nie zachęca, za to Twój opis już tak :) myślę, że sięgnę jak będzie w bibliotece :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. w końcu najważniejsze żeby zainteresować, mniejsza o to jak ;-) a do sięgnięcia zachęcam ;-)

      Usuń

Dziękuję za każdy komentarz, cenię sobie każdą uwagę odnośnie wpisu i jego zawartości.

Uprzejmie proszę o nieskładanie mi życzeń świątecznych, ponieważ ich nie obchodzę.

Obsługiwane przez usługę Blogger.

Autorzy

A.S.Byatt Adam Bahdaj Adriana Szymańska Agata Tuszyńska Agatha Christie Agnieszka Jucewicz Agnieszka Topornicka Agnieszka Wolny-Hamkało Alan Bradley Albert Camus Aldona Bognar Alice Hoffman Alice Munro Alice Walker Alona Kimchi Andrew Mayne; tajemnica Andrzej Dybczak Andrzej Markowski Andrzej Stasiuk Ann Patchett Anna Fryczkowska Anna Janko Anna Kamińska Anna Klejznerowicz Anne Applebaum Anne B. Ragde Anton Czechow Antoni Libera Asa Larsson Augusten Burroughs Ayad Akhtar Barbara Kosmowska Bob Woodward Boel Westin Borys Pasternak Bruno Schulz Carl Bernstein Carol Rifka Brunt Carolyn Jess- Cooke Charlotte Rogan Christopher Wilson Colette Dariusz Kortko David Nicholls Diane Chamberlain Dmitrij Bogosławski Dorota Masłowska Edgar Laurence Doctorow Eduardo Mendoza Egon Erwin Kisch Eleanor Catton Elif Shafak Elżbieta Cherezińska Emma Larkin Eshkol Nevo Ewa Formella Ewa Lach Francis Scott Fitzgerald Frank Herbert Franz Kafka Gabriel Garcia Marquez Gaja Grzegorzewska Greg Marinovich Grzegorz Sroczyński Guillaume Musso Gunnar Brandell Haruki Murakami Henry James Hermann Hesse Hiromi Kawakami Honore de Balzac Ignacy Karpowicz Igor Ostachowicz Ilona Maria Hilliges Ireneusz Iredyński Iris Murdoch Irvin Yalom Isaac Bashevis Singer Ivy Compton - Burnett Jacek Dehnel Jakub Ćwiek Jan Balabán Jan Miodek Jan Parandowski Jerome K. Jerome Jerzy Bralczyk Jerzy Krzysztoń Jerzy Pilch Jerzy Sosnowski Jerzy Stypułkowski Jerzy Szczygieł Joanna Bator Joanna Fabicka Joanna Jagiełło Joanna Łańcucka Joanna Marat Joanna Olczak - Ronikier Joanna Olech Joanna Sałyga Joanna Siedlecka Joanne K. Rowling Joao Silva Jodi Picoult John Flanagan John Green John Irving John R.R. Tolkien Jonathan Carroll Jonathan Safran Foer Joseph Conrad Joyce Carol Oates Judyta Watoła Juliusz Słowacki Jun'ichirō Tanizaki Karl Ove Knausgård Katarzyna Boni Katarzyna Grochola Katarzyna Michalak Katarzyna Pisarzewska Kawabata Yasunari Kazuo Ishiguro Kelle Hampton Ken Kesey Kornel Makuszyński Krystian Głuszko Kurt Vonnnegut Larry McMurtry Lars Saabye Christensen Lauren DeStefano Lauren Oliver Lew Tołstoj Lisa See Liza Klaussmann Maciej Wasielewski Maciej Wojtyszko Magda Szabo Magdalena Tulli Maggie O'Farrel Majgull Axelsson Małgorzata Gutowska - Adamczyk Małgorzata Musierowicz Małgorzata Niemczyńska Małgorzata Warda Marcin Michalski Marcin Szczygielski Marcin Wroński Marek Harny Marek Hłasko Maria Ulatowska Marika Cobbold Mariusz Szczygieł Mariusz Ziomecki Mark Haddon Marta Kisiel Mathias Malzieu Mats Strandberg Matthew Quick Melchior Wańkowicz Michaił Bułhakow Milan Kundera Mira Michałowska (Maria Zientarowa) Natalia Rolleczek Nicholas Evans Olga Tokarczuk Olgierd Świerzewski Oriana Fallaci Patti Smith Paulina Wilk Paullina Simons Pavol Rankov Pierre Lemaitre Piotr Adamczyk Rafał Kosik Richard Lourie Rosamund Lupton Roy Jacobsen Ryszard Kapuściński Sabina Czupryńska Sara Bergmark Elfgren Sarah Lotz Serhij Żadan Siergiej Łukjanienko Sławomir Mrożek Stanisław Dygat Stanisław Ignacy Witkiewicz Stanisław Lem Sue Monk Kidd Suzanne Collins Sylvia Plath Szczepan Twardoch Tadeusz Konwicki Terry Pratchett Tomasz Lem Tore Renberg Tove Jansson Trygve Gulbranssen Umberto Eco Vanessa Diffenbaugh Virginia C. Andrews Vladimir Nabokov Wiech William Shakespeare William Styron Wioletta Grzegorzewska Wit Szostak Witold Gombrowicz Wladimir Sorokin Wojciech Tochman Zofia Chądzyńska Zofia Lorentz Zofia Posmysz

Popularne posty

O mnie

Moje zdjęcie
Nie lubię kawy na wynos: zawsze się oparzę i obleję. Maniakalnie oglądam "Ranczo" i jeszcze "Brzydulę".Uwielbiam zimę. I wiosnę. I jesień. I deszcz. Lubię ludzi. Kocham zwierzęta. Czytam, więc wmawiam sobie, że myślę.