niedziela, 16 grudnia 2012

"Zima" Andrzej Stasiuk

Nie jestem fanem spotykania ludzi, nie czuję takiego zobowiązania. Filozofia spotkania nigdy do mnie nie przemawiała.*

Zima jest zbiorem krótkim, wręcz żałośnie krótkim, bowiem zawiera się ogółem na czterdziestu ośmiu stronach zbiorku przypominającego bardziej tomik wierszy, niż zbiór opowiadań. A jest ich tutaj aż pięć, pięć krótkich tekstów, z których trzy zatytułowane są męskimi imionami, jedno nazwami miast, a ostatnie tytułową Zimą. Ów tomik, dla przeciętnego mola książkowego, dla sycącego się kilkusetstronicowymi powieściami, dla kogoś nigdy nie zaspokojonego krótką formą, cóż, dla kogoś takiego ten tomik może wydawać się jednym wielkim oszustwem wydawniczym. Pozory jednak mylą. Stasiuk nawet krótką formą może zaskoczyć, wciągnąć, poruszyć. I może dlatego dobrze go dawkować takimi małymi porcjami?

Motywem przewodnim całego zbioru jest samotność i rozpad. Samotność z wyboru, samotność człowieka, który nie potrafi rozpoznać samego siebie w tłumie ludzi, dlatego bezpieczny jest we własnym, samotnym świecie.

I nawet gdy stoi pod sklepem z facetami, to widać, że stoi sam. Bo chwilę potem oni zostają, a on rusza w stronę domu te cztery puste kilometry, po których hula wiatr, i dopiero na samym końcu, za samotnym przystankiem pekaesu, wchodzi w wąską dolinę, gdzie wszystko raptem cichnie i nawet w słoneczne dni zalega dziwny cień, który jest właściwie brakiem światła, wilgocią ziemi, mulistym oparem (..)**

Samotna wędrówka Pawła na targ, Pawła, który utknął w marazmie swoich dni, a jednak boi się zmian, samotność Mietka, który od dziesięciu lat planuje zmienić swoje życie, a ciągle pozostaje bez zmian kłusownikiem naganiającym dla turystów zwierzynę, samotność Grześka, miłośnika złomu i wreszcie samotność w ogólnym jej wymiarze, w zimową mroźną noc. Stasiuk tworzy smutne światy, ale są to też światy nasycone mądrością i pięknym słowem. Poezją zadymioną barem pełnym papierosów, zaśnieżoną drogą, miałką wymianą zdań pomiędzy spotykającymi się ludźmi. Samotność, rozpad i przemijanie są najważniejszymi wątkami tej poezji. Rozpad rzeczy, którymi człowiek nieustannie się otacza, którymi gardzi, a które jednocześnie są dla niego ważne. I w końcu rozpad własnego świata, nieuchronny..

W noc cichą jak ta słychać, jak świat się starzeje. Przepalają się żarówki i tranzystory, rdza rozkłada mechanizmy, drewno w piecu spala się szybciej, niż rośnie w lesie, ubrania tleją i butwieją na naszych ciałach i z każdą chwilą są cieńsze i słabsze, pełne zamienia się w próżne, a potem w potłuczone, papieros w popielniczce własnoręcznie dokonuje żywota, obrazy i dźwięki parują z magnetycznych taśm i tusz opada w długopisie, a papier kruszeje jak opłatek i nawet fałszywe królestwo tworzyw sztucznych się nie oprze. To jest prawdziwy świat miłości, bo ciemny cień straty wisi nad nim jak jastrząb nad zdobyczą.***

Jak to ostatnio podsumował mój kolega, z którym wymienialiśmy się tomikami opowiadań, Stasiuk jest depresyjny w odbiorze.Nie zmienia to jednak faktu, że gdy skupić się na sposobie przekazywania treści, można odkryć wiele ciekawych światów i jaźni artysty. Możemy dopowiedzieć sobie wszystko inne, co mogło się wydarzyć jego bohaterom, przemilczając cały kontekst, idąc dalej w ten zimowy las, albo możemy po prostu zacząć czytać od nowa..


* Fragment wywiadu z Andrzejem Stasiukiem. Pełen tekst wywiadu można znaleźć na przykład tu: http://nowica.blogspot.com/2011/03/andrzej-stasiuk-dziki-swiety.html
** Zima, Andrzej Stasiuk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2001, str. 16
*** Zima, Andrzej Stasiuk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2001, str. 41

Zima, Andrzej Stasiuk, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2001

6 komentarzy:

  1. Jesli kiedys bede w odpowiednim nastroju, to zaczne moja przygode ze Stasiukiem. Autor zupelnie mi nieznany, jeszcze, bo dwie jego ksiazki ("Jadac do Babadag" oraz "Bialy kruk") czekaja na przeczytanie.
    Piekne cytaty wybralas, az chce sie siegnac po ksiazke zadrukowana tak przejmujacymi slowami.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Popieram, na Stasiuka dobrze jest mieć odpowiedni nastrój, spokojną głowę :) "Białego kruka" już mogę polecać, "Jadąc do Babadag" również jeszcze przede mną :)
      Dziękuję :) Ale wiesz, taki właśnie jest Stasiuk prawie każda strona to takie przejmujące słowa. Dlatego.. Czasami dobrze, że niektóre tomiki są tak krótkie :)

      Usuń
  2. Nie wiem jak się to dzieje, ale znowu stajesz się moim przewodnikiem. Właśnie zastanawiam się nad książką Stasiuka - wybrać Duklę, Grochów czy Zimę i trafiam ta Twoją recenzję. Po za tym jest w końcu zima, chyba wybór będzie przesądzony...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Też nie wiem jak to się dzieje, ale to niesamowicie miłe :D Każda z tych trzech pozycji jest dość krótka, każda poetycka, więc mogę polecać wszystkie :)

      Usuń
  3. Ach, Stasiuk! Pierwszy cytat cudny! "Zimy" jeszcze nie czytałam, Twój wpis to może znak, że powinnam :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Przyznam się, że tę wypowiedź Stasiuk.. no stał mi się dużo bliższy :D O, a to jestem zaskoczona, że przeczytałam coś, czego Ty nie znasz :D

      Usuń

Dziękuję za każdy komentarz, cenię sobie każdą uwagę odnośnie wpisu i jego zawartości.

Uprzejmie proszę o nieskładanie mi życzeń świątecznych, ponieważ ich nie obchodzę.

Obsługiwane przez usługę Blogger.

Autorzy

A.S.Byatt Adam Bahdaj Adriana Szymańska Agata Tuszyńska Agatha Christie Agnieszka Jucewicz Agnieszka Topornicka Agnieszka Wolny-Hamkało Alan Bradley Albert Camus Aldona Bognar Alice Hoffman Alice Munro Alice Walker Alona Kimchi Andrew Mayne; tajemnica Andrzej Dybczak Andrzej Markowski Andrzej Stasiuk Ann Patchett Anna Fryczkowska Anna Janko Anna Kamińska Anna Klejznerowicz Anne Applebaum Anne B. Ragde Anton Czechow Antoni Libera Asa Larsson Augusten Burroughs Ayad Akhtar Barbara Kosmowska Bob Woodward Boel Westin Borys Pasternak Bruno Schulz Carl Bernstein Carol Rifka Brunt Carolyn Jess- Cooke Charlotte Rogan Christopher Wilson Colette Dariusz Kortko David Nicholls Diane Chamberlain Dmitrij Bogosławski Dorota Masłowska Edgar Laurence Doctorow Eduardo Mendoza Egon Erwin Kisch Eleanor Catton Elif Shafak Elżbieta Cherezińska Emma Larkin Eshkol Nevo Ewa Formella Ewa Lach Francis Scott Fitzgerald Frank Herbert Franz Kafka Gabriel Garcia Marquez Gaja Grzegorzewska Greg Marinovich Grzegorz Sroczyński Guillaume Musso Gunnar Brandell Haruki Murakami Henry James Hermann Hesse Hiromi Kawakami Honore de Balzac Ignacy Karpowicz Igor Ostachowicz Ilona Maria Hilliges Ireneusz Iredyński Iris Murdoch Irvin Yalom Isaac Bashevis Singer Ivy Compton - Burnett Jacek Dehnel Jakub Ćwiek Jan Balabán Jan Miodek Jan Parandowski Jerome K. Jerome Jerzy Bralczyk Jerzy Krzysztoń Jerzy Pilch Jerzy Sosnowski Jerzy Stypułkowski Jerzy Szczygieł Joanna Bator Joanna Fabicka Joanna Jagiełło Joanna Łańcucka Joanna Marat Joanna Olczak - Ronikier Joanna Olech Joanna Sałyga Joanna Siedlecka Joanne K. Rowling Joao Silva Jodi Picoult John Flanagan John Green John Irving John R.R. Tolkien Jonathan Carroll Jonathan Safran Foer Joseph Conrad Joyce Carol Oates Judyta Watoła Juliusz Słowacki Jun'ichirō Tanizaki Karl Ove Knausgård Katarzyna Boni Katarzyna Grochola Katarzyna Michalak Katarzyna Pisarzewska Kawabata Yasunari Kazuo Ishiguro Kelle Hampton Ken Kesey Kornel Makuszyński Krystian Głuszko Kurt Vonnnegut Larry McMurtry Lars Saabye Christensen Lauren DeStefano Lauren Oliver Lew Tołstoj Lisa See Liza Klaussmann Maciej Wasielewski Maciej Wojtyszko Magda Szabo Magdalena Tulli Maggie O'Farrel Majgull Axelsson Małgorzata Gutowska - Adamczyk Małgorzata Musierowicz Małgorzata Niemczyńska Małgorzata Warda Marcin Michalski Marcin Szczygielski Marcin Wroński Marek Harny Marek Hłasko Maria Ulatowska Marika Cobbold Mariusz Szczygieł Mariusz Ziomecki Mark Haddon Marta Kisiel Mathias Malzieu Mats Strandberg Matthew Quick Melchior Wańkowicz Michaił Bułhakow Milan Kundera Mira Michałowska (Maria Zientarowa) Natalia Rolleczek Nicholas Evans Olga Tokarczuk Olgierd Świerzewski Oriana Fallaci Patti Smith Paulina Wilk Paullina Simons Pavol Rankov Pierre Lemaitre Piotr Adamczyk Rafał Kosik Richard Lourie Rosamund Lupton Roy Jacobsen Ryszard Kapuściński Sabina Czupryńska Sara Bergmark Elfgren Sarah Lotz Serhij Żadan Siergiej Łukjanienko Sławomir Mrożek Stanisław Dygat Stanisław Ignacy Witkiewicz Stanisław Lem Sue Monk Kidd Suzanne Collins Sylvia Plath Szczepan Twardoch Tadeusz Konwicki Terry Pratchett Tomasz Lem Tore Renberg Tove Jansson Trygve Gulbranssen Umberto Eco Vanessa Diffenbaugh Virginia C. Andrews Vladimir Nabokov Wiech William Shakespeare William Styron Wioletta Grzegorzewska Wit Szostak Witold Gombrowicz Wladimir Sorokin Wojciech Tochman Zofia Chądzyńska Zofia Lorentz Zofia Posmysz

Popularne posty

O mnie

Moje zdjęcie
Nie lubię kawy na wynos: zawsze się oparzę i obleję. Maniakalnie oglądam "Ranczo" i jeszcze "Brzydulę".Uwielbiam zimę. I wiosnę. I jesień. I deszcz. Lubię ludzi. Kocham zwierzęta. Czytam, więc wmawiam sobie, że myślę.