"Rzeźnia numer pięć" Kurt Vonnegut

Billy Pilgrim ma dość spokojne podejście do życia i wszelkich niespodzianek jakie to życie mu przyniosło. Ożenił się z grubą córką bogatego przedsiębiorcy i właściciela szkoły, do której uczęszczał, robiąc tym samym interes życia, ale jednocześnie zyskując wierną partnerkę na całe życie. Z którą zresztą wiódł życie spokojne i szczęśliwe. Billy wcale nie chciał się żenić z brzydką Valencią. Była jednym z objawów jego choroby. Wiedział, że traci zmysły,kiedy usłyszał, jak się jej oświadcza i błaga, aby przyjęła jego pierścionek z brylantem (..)* Doczekał się dwójki dzieci, córki i syna, choć z obydwojgiem nie ma i nie stara się zawiązać większych relacji. Zawodowo stał się cenionym optykiem. Ogółem miał dobre życie. Gdyby nie paskudny moment z przeszłości, gdyby nie księżycowy fragment z 1945 roku można by powiedzieć, że był szczęściarzem. Jednakże cóż, nie był, a w każdym razie nie tak, jak to postrzegamy na ogół.
Zdarza się.

A jego pech polega w skrócie na kompletnej niemożliwości zapanowania nad włąsnym czasem życia. Billy nie panuje nad czasem, nie ma żadnego wpływu na to, dokąd się przenosi, i te odwiedziny nie zawsze są zabawne. Mówi, że dręczy go nieustannie trema, gdyż nie wie, który fragment swojego życia będzie musiał za chwilę odegrać.*

 

Przeżywanie swojego życia różnorodnie, skokowo, z przenoszeniem się z miejsca na miejsce powoduje że Billy podchodzi do wszystkiego z dużo większą wyrozumiałością. Zwyczajnie, dochodzi do etapu, że w zasadzie jest mu wszystko jedno. Choć chciałby już odpocząć od tego wszystkiego. Załamanie nerwowe jakie przeżyje spowoduje, że wymyśli porwanie przez kosmitów, pobyt na ich planecie Tralfamadorii, a szczegóły tego pobytu będą łudząco podobne do fabuły jego ulubionych powieści fantastyczno - naukowych pewnego pisarza, Kilgore'a Trouta, który co prawda, ma rewelacyjne pomysły, ale gdyby jeszcze umiał pisać, na pewno byłby bardziej doceniany.

Jedno jednak jest w życiu Billy'ego prawdziwe i zupełnie pozbawione stałej groteski w jakiej funkcjonuje. To ten moment z przeszłości, który zaważył na całym jego życiu. Bombardowanie Drezna w nocy trzynastego lutego 1945 roku. Miasto po wszystkim (..) wyglądało jak powierzchnia Księżyca.*** Nie przeżył nikt i nic. Drezno nie różniło się teraz od Księżyca - ani śladu życia, nic, tylko minerały. Kamienie były gorące. W sąsiedztwie nie ocalał nikt.***

W powieści nie ma żadnych moralitetów czy oskarżeń. Vonnegut pisząc prostym, chwilami wręcz banalnym językiem postanowił czytelnikowi nieco utrudnić lekturę. Zmusza do myślenia. Podając tę interesującą strawę na prostym, zwykłym talerzu jednocześnie każe poszukać stołu i krzesła.  

Nie ma łatwo. Zdarza się.

Pada tu jednak sporo pytań o ludzkie zachowania, o skłonność do zadawania bólu i mordowania. O nieustanną wręcz potrzebę śmierci, obowiązkowy taniec ze śmiercią. O sens i stałe "dlaczego ja?". Oto więc panie Pilgrim, jesteśmy wszyscy razem uwięzieni w bursztynie danej chwili. Taka rzecz jak "dlaczego" nie istnieje. **** Nie ma jednak jednoznacznych odpowiedzi, jest próba tych odpowiedzi poszukania. Jednoznaczne jest tylko jedno - brak zgody na zbrodnię, na zbrodniarzy. A czemu Rzeźnia numer pięć? Sami sprawdźcie.

Rzeźnia numer pięć, Kurt Vonnegut, Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz, Łódź 2013
* str. 132
** str. 35
*** str. 212
**** str. 97