"Opowieść rozbitka" Gabriel Garcia Marquez

Już od dawna sobie obiecywałam, że muszę przeczytać coś więcej autorstwa Marqueza niż tylko Sto lat samotności i Miłości w czasach zarazy, które to obie, w zamierzchłych czasach mojej młodości i jeszcze cielęcego zachwytu nad cudnie opisywaną miłością, znałam na pamięć. Dziś z perspektywy czasu zdecydowanie lepiej oceniam Sto lat samotności, podczas gdy Miłość.. wydaje mi się zdecydowanie za bardzo egzaltowana. Ale to też pewnie kwestia wieku i niezdolność do zachwytów na ckliwymi kawałkami. Chociaż kto wie, jakbym oceniła powtórną lekturę obu tych powieści właśnie teraz? W każdym razie, gdy Koczowniczka pisała o Opowieści rozbitka pomyślałam, że to może być dobry tytuł na kontynuację znajomości z Marquezem. Nie zdawałam sobie jednak sprawy z tego, jak krótka jest to pozycja! Ledwie 91 stron plus posłowie. Wystarczająco na podróż w tę i z powrotem pociągiem do i z pracy.

Koczowniczkę zafascynowała historia samego rozbitka, mnie zdecydowanie bardziej historia powstania samego utworu (chyba mogę spokojnie nazwać ten krótki tekst swego rodzaju reportażem), co ostatnio zdarza mi się coraz częściej. Falami wracają do mnie te chwile, gdy na studiach wyławiałam różnorodne źródła powstania poszczególnych utworów. Fascynujące jak głęboko można sięgnąć czytając zwykły wiersz, czy krótkie opowiadanie. I tak historia realnego rozbitka stała się dla Marqueza, dość przypadkowo, inspiracją do powstania szczegółowego reportażu z wszystkich dni, jakie spędził on na morzu, dzień po dniu, szczegółowo łącznie z wszystkimi odczuciami i zmianami pogody. Tych dni było dokładnie dziesięć, stąd reportaż siłą rzeczy nie mógł być długi.

Luis Alejandro Velasco dokonał rzeczy niebywałej - sam na tratwie, na pełnym morzu, bez wody i pożywienia przeżył dziesięć długich dni po tym jak fala zmyła go, wraz z siedmioma innymi marynarzami, z niszczyciela "Caldas", na którym pełnił służbę.  Tylko Velasco udało się dostać na jedną z dwóch tratw, które wyrzuciło wraz z marynarzami i sprzętem. Dryfował przez dziesięć dni, by nareszcie zobaczyć linię brzegu, do którego dopłynął resztkami sił. Po tym wyczynie zainteresowanie opinii publicznej było ogromne. Robiono z nim wywiady, występował w reklamach, za które płacono mu znaczne sumy, tłumy nie odstępowały go na krok, przez co zaczął chodzić ubrany w cywilu. Z czasem jednak zainteresowanie historią osłabło, Velasco dostawał coraz mniej propozycji, ostatecznie stał się bohaterem zapomnianym. I właśnie wtedy pojawił się w redakcji bogotańskiego dziennika "El Espectador", gdzie też już nikt nie był zainteresowany jego, jakby nie patrzeć znaną przez prawie każdego mieszkańca Bogoty, historią. Zaważył łut szczęścia i zainteresowanie jednego redaktorów, który odesłał go właśnie do Marqueza. To, że właśnie Marquez zajął się tą historią spowodowało, że został odsłonięty niewygodny dla dyktatury generała Gustawa Rojana Pinilli fakt, że w dniu, gdy ośmiu marynarzy zmiotło z pokładu niszczyciela "Caldas" nie było żadnej burzy. Okręt przechylił się tak silnie, ponieważ był załadowany niezgodnie z regulaminem różnego rodzaju sprzętem gospodarstwa domowego, który był przewożony do kraju nielegalnie. Cała zatem historia miała dodatkowy wydźwięk polityczny i moralny.

Sama historia rozbitka, czytana niefortunnie po tym jak już parę lat temu poznałam Życie Pi, mimo całego bogactwa przeżyć i strachu samego rozbitka, nie jest może tak fascynująca, ale na pewno jest niesamowitym obrazem przejść psychiki ludzkiej wystawionej na samotność i nieustający strach o życie, przejść ludzkiego ciała poddawanego sile promieni słonecznych, głodu i odwodnienia. W sumie największym minusem tego utworu jest to, że jest taki krótki..


Opowieść rozbitka, Gabriel Garcia Marquez, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1980